Rusya ile Ukrayna arasındaki kriz sonucu büyük oranda Rus doğal gazına bağımlı olan Avrupa ülkeleri, Rusya’nın gazı kesme tehlikesi veya fiyatları tırmandırmasına karşı gaz arayışına girdi.
Uzmanlar Rusya’nın tam bir kesintiye gitmeyeceğini düşünse de Avrupa, ABD’nin de desteğiyle alternatif çözüm arayışına başladı.
Avrupa hali hazırda son aylarda yükselen enerji fiyatlarıyla karşı karşıyayken yaşanan Rusya’nın Ukrayna’yı muhtemel işgali olayı ile ciddi bir enerji arzı krizine girme korkusuyla karşı karşıya. Doğal gazda yaklaşık yüzde 40 oranında Rusya’ya bağımlı olan Avrupa Birliği (AB) üyeleri arasında, en zorda olan ülkelerden birisi Almanya, doğal gaz ihtiyacının yüzde 55’ini Rusya’dan karşılıyor. Şimdiye kadar gelişmelere temkinli yaklaşan Almanya tarafı, Kremlin’in ayrılıkçı Donetsk ve Luhansk bölgelerini resmen tanımasıyla, Rusya’dan Almanya ve Avrupa’ya enerji akışını sağlamak üzere inşa edilen Kuzey Akım 2 boru hattının ruhsat sürecini durduğunu açıklamak durumunda kaldı.
Başbakan Olaf Scholz yaptığı açıklamada Rusya’nın tavrını "uluslararası hukukun, Ukrayna’nın egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün ağır bir ihlali" olarak tanımlarken, Batılı ülkelerin yaşananlara seyirci kalmayacağını belirtti.
Yaşanan pandemi sonrası enerjiye olan talep artışını karşılamakta zorlanan Avrupa ülkeleri, son iki ayda Rusya’dan aldığı gaz miktarındaki düşüş sebebiyle stoklarının çoğunu zaten kullanmış durumda.
Rusya-Ukrayna gerilimiyse, Moskova’nın Avrupa’ya gazı kesme tehlikesini gündeme getirdi.
Her ne kadar Putin, gaz akışını sürdüreceğini açıklasa da, Avrupa liderleri alternatif çözüm arayışına girdi.
Bu konuda başvurulan ilk çareyse, sıvılaştırılmış doğalgaz olan LNG öne çıkıyor.
Geçtiğimiz hafta ABD ve AB yetkilileri, dünyanın en büyük gaz tedarikçisi olan Katar’la ek gaz temini için görüşmelerde bulunsada, LNG kontratlarının çoğunluğu uzun dönemli olduğundan, Avrupa’ya ek gaz tedarikinin sınırlı kalacağı konuşuluyor.
Bununla birlikte Rusya Ulusal Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitri Medvedev, Almanya’nın Kuzey Akım 2 projesi sürecini durdurmasının, Avrupa’daki doğalgaz fiyatlarını çok yükselteceğini, yakında bin metreküp gaz için 2 bin euro ödeyebileceğini belirten bir açıklamada bulundu.
Uzmanlar, Rusya’nın gazı tamamen kesmesi ihtimaline temkinli yaklaşırken, dünyadaki enerji tedarikçisi rolünü ve güvenilirliğini tehlikeye atmayacağını düşünüyorlar.
Gazprom’un uzun dönemli kontratları sebebiyle karşı karşıya kalacağı cezai riskler de ayrıca gündemde. Öte yandan Rusya’nın Avrupa’ya gaz vanalarını kısmasının bile Avrupa piyasalarını altüst etme potansiyeline sahip olduğu bir gerçek olarak göz önünde bulunuyor.
Avrupa’nın ihtiyacını karşılayabilecek LNG’yi gaza dönüştürme altyapısı henüz yok
BOTAŞ eski Genel Müdürü Gökhan Yardım da Rusya’nın geçmişte gazı büyük ölçüde kesmediğine dikkat çekerken, şu değerlendirmeleri yaptı: “1960’tan itibaren yani son 50-60 yıllık periyoda baktığımızda, Rusya’nın bu tür siyasi olaylardan dolayı doğalgazı kesmediğini görürüz. Ama Rusya’yla Ukrayna arasında olay, sıcak savaşa dönüşürse, o zaman elbette petrol fiyatları ve Avrupa’daki spot doğalgaz fiyatları yükselir. ABD veya Katar’dan gelecek LNG’ler de Avrupa’nın doğalgaz ihtiyacının tamamını karşılamaya yetmez. Avrupa’nın ihtiyacının tamamını karşılayacak LNG olsa bile o LNG’yi alıp da gazlaştıracak ve Avrupa’ya verecek bir altyapı yok şu anda.”
Bize Ulaşmak İçin